Yeni kabinenin pazartesi günü açıklanması bekleniyor ve asgari ücret de öncelikli düzenlemeler arasında yer alıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı asgari ücret üzerinde çalışmalarına hızla devam ederken, Asgari Ücret Tespit Komisyonu haziran ayında ara zam için bir araya gelecek. Bu ara zam kararında mayıs ayı enflasyon verileri de dikkate alınacak. Şu anda asgari ücret için bir alt sınır belirlenmiş durumda ve rakamlar üzerinde tartışmalar sürüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 32 milyon çalışana kaliteli ve güvenceli çalışma sağlamak amacıyla asgari ücrete zam sözü verdi. Kabinenin açıklanmasının ardından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın teklifi üzerine Asgari Ücret Tespit Komisyonu bir araya gelecek.
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yıllık veya aylık zam yapma yetkisine sahiptir. Bu yıl da geçen yıl olduğu gibi ara zam yapılacak. Ara zam kararı, haziran ayı enflasyon oranının belirlenmesiyle birlikte asgari ücretliler, memurlar ve emekliler için zam oranını da belirleyecek.
AK Parti'nin 14 Mayıs 2023 seçimlerden çıkmasının ardından asgari ücrette ara zam yapılacak ve memurlar ile emeklilere enflasyona ek refah payı verilecektir. 2002 yılında AK Parti'nin iktidara geldiği zamanlarda 184 lira olan net asgari ücret, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 54.7 artışla 8 bin 506 lira (Brüt 10 bin 8 lira) olarak belirlendi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in işaret ettiği 500 dolar (en az 10 bin lira) seviyesi, asgari ücrete ara zamda kritik bir eşik olarak görülüyor. Ara zam tutarı net asgari ücretin refah payıyla belirlenecektir.
Yeni asgari ücret belirlenirken enflasyon rakamları büyük bir rol oynayacak. 6 aylık enflasyon artışının yüzde 20-30 aralığında olması bekleniyor. Eğer asgari ücrete yüzde 20 artış yapılırsa net asgari ücret 10 bin 207 lira (brüt 12 bin 8 lira) olacak ve işveren maliyeti 14 bin 109 lira olacaktır.
Asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması durumunda net asgari ücret 11 bin 58 lira (brüt 13 bin 9 lira) olacak ve işveren maliyeti 15 bin 286 lira olması bekleniyor.
Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre, nisanda enflasyon yüzde 2.65, mayısta yüzde 2.46 ve haziran için yüzde 2.61 olacak tahmin ediliyor. Bu tahmine göre, ilk 6 aylık enflasyon yüzde 21.43 olarak gerçekleşecek. Bu oranda zam alacak olanlar arasında SSK, Bağ-Kur ve emekliler bulunmaktadır, refah payı hariç.
Refah payıyla birlikte, asgari ücrete yapılacak zam oranının yüzde 35'e ulaşması bekleniyor. Memur ve Emekli Sandığı emeklilerinin zam oranları ise toplu sözleşme ve enflasyon farkıyla belirlenmektedir.
Yüzde 6 toplu sözleşme artışının yanı sıra, ilk 6 ayda yüzde 8'lik oran aşıldığı için memur ve emeklilerine enflasyon farkı da yansıyacak. Bu durum, 6 aylık enflasyon tahminine göre yüzde 21.43 olan enflasyonla birlikte memur ve emekli artışının yüzde 19.18 olmasını sağlayacak. Ayrıca, refah payının yüzde 30 veya yüzde 35 seviyesine ulaşarak tamamlanması beklenmektedir.
Asgari ücrete yapılan zamardından, çalışanların maaşlarının düşmemesi için vergi düzenlemesi yapılması planlanmaktadır. Ücret üzerindeki vergilerde gerçekleştirilecek düzenleme ile çalışanların gelirlerinin artırılması amaçlanmaktadır.
Toplam sigortalıların yüzde 41'i, yani 7 milyon 131 bin kişi, asgari ücretle çalışmaktadır. Dolayısıyla asgari ücret zammı, sadece bu kişileri değil tüm vatandaşları da etkilemektedir.
Yeni asgari ücretle birlikte çalışma ve sosyal güvenlik alanında birçok ödeme kalemi yeniden hesaplanacak. Bu hesaplamalar arasında en düşük aylık ihbar süresi, kıdem tazminatı ve emzirme yardımı da yer alacaktır. Bu ödemelerin miktarları artacak.
Temmuz ayında asgari ücretin artmasıyla birlikte kıdem tazminatları son brüt maaş üzerinden hesaplanacak. İşten ayrılan kişiler için hesaplama yapılırken, yeni asgari ücretin brüt rakamı kullanılacak. Asgari ücret, tüm iş kollarını kapsayacak şekilde belirlenmekte olup, işveren bu ücretin altında ödeme yapamamaktadır.
Asgari ücret artışı, birçok kişiyi etkileyen bir dizi ödeme ve sigorta kapsamında değişikliklere neden olacak. Bu değişiklikler arasında genel sağlık sigortalılar, isteğe bağlı sigortalılar, evde tarhana üreten bayanlar, işsizlik sigortası alanlar ve yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlar bulunmaktadır. Ayrıca, asgari ücretli çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı tutarları artacak ve işsizlik ödeneği ile kısa çalışma ödeneğinin tavanı yükseltilmiş olacak.
Yılbaşında en düşük emekli aylığı 5500 liradan 7500 liraya yükseltildi. Prim günü yüksek olan ve düşük olan emekliler arasındaki kopukluğun giderilmesi için çalışmalar başlatıldı.
Meclis çalışmaları başladığında, 7500 lira üzerinde emekli aylığı alanlarla ilgili düzenlemeler yapılacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 6 milyon emekli için refah payı eklenmesine yönelik çalışmayı tamamlayacaktır.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri için emekli aylıklarında kademeli bir zam oranı uygulanacak. Bu zam oranı, taban maaştan başlayarak daha düşük maaş alan emeklilere daha yüksek olacak şekilde belirlenecektir.
Emekli zammı kademeli olarak belirlenecek ve farklı gelir gruplarına göre ayrılacak. Bu gruplar 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin üzeri şeklinde olacak.
En düşük memur maaşı şu anda 12 bin lira civarında bulunuyor ve 22 bin liraya yükseltilecek.
Asgari ücret ise 500 dolar (10 bin lira) seviyesine çıkarılacak.
