Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, enflasyon oranının artmasını değerlendirdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün enflasyon oranını yıllık bazda yüzde 18,95 olarak açıkladı. TÜİK enflasyon verileri sonrası enflasyon karşısında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ne yapacağı merak konusu olurken dolar kuru için de beklentiler merak ediliyor. Peki, yüksek enflasyon karşısında Merkez Bankası nasıl bir tavır alacak?..Ekonomist Emre Alkin, kendi enflasyon öngörüsünün yüzde 16 olduğunu, TÜİK’in açıkladığı yüzde 18,95’lik enflasyon sonrasında bunun bile iyimser kaldığını düşündüğünü söyledi.
Merkez Bankası’nın enflasyon oranını yüzde 14.1 revize ettiğini aktaran Alkin, “Lütfetti ama bu yüzde 19, yüzde 19.25 gibi biz bu seneyi bitirirsek faiz oranları da piyasada yüzde 25’e çıkacak haberiniz olsun. Yani merkez bankasının bu enflasyon oranlarıyla faizler öyle kolay kolay düşüreceğini zannetmiyorum. Düşürmek ne kelime dokunmayacak ama dokunmamak da bir çare değil. Yani herkes yanlış anlıyor, onu da düzelteyim. Yani ben yüksek faiz meraklısı falan değilim.” dedi.
Alkin, “Yıl sonu yüzde 16 civarında olan enflasyon beklenti mi bir ay daha bekleyeceğim. Ondan sonra belki revize edebilirim.” ifadesini kullandı.
Emre Alkin’in enflasyon yorumu şöyle:
“Şimdi normalde aylık enflasyon 1.50 seviyesinde bekleniyordu. Halbuki İstanbul Ticaret Odası'nın rakamları daha yüksek çıkmıştı. 1.60 civarında ve enflasyonun da üzerinde geldi. Yani yüzde 1.80 artmış ve böylelikle yıllık enflasyon yüzde 18.95. Çok ciddi bir rakam ve Merkez Bankası Başkanı sayın Kavcıoğlu son toplantısında üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Orada dedi ki, yıl sonuna doğru enflasyon hani radikal bir şekilde düşeşe geçecekti. Valla benim öyle bir kanaatim yok, onu net olarak söyleyeyim. Yani özellikle yurtdışında fiyatları artmaya devam ediyor. Hatta bazı emtianın fiyatı düşer gibi yapıp tekrar yükselişe başladı ve Türkiye'de de bu yangınların sonunda acaba bunun fiyatlar üzerinde nasıl etkisi olacak. Maliyetler üzerinde nasıl etkisi olacak onu da tam bilemiyorum. Mesela yüzde 29.42 sadece bir ayda. Yüzde 29’u yüzde 30’luk yurtiçi bir hafta ve daha uzun süreli turlar yani yurt içinde tatil fiyatları yüzde 30 artmış bir önceki aya göre. Salatalık yüzde 20, kuru soğan yüzde 18, kayısı yüzde 16, elektrik ücreti biliyorsunuz zam geldi. Yani bekletilmişte yüzde 15 civarındaydı. O da zaten doğrudan doğruya yansımış. Yani ben bu gidişle yüzde 16’lık kendi öngörüm vardı. Onun bile iyimser kaldığını düşünüyorum ki Merkez Bankası biliyorsunuz yüzde 14.1’e revize etti. Yani lütfetti ama bu yüzde 19, 19.25 gibi biz bu sene bitirirsek faiz oranları da piyasada yüzde 25’e çıkacak haberiniz olsun. Yani merkez bankasının bu enflasyon oranlarıyla faizler öyle kolay kolay düşüreceğini zannetmiyorum. Düşürmek ne kelime dokunmayacak ama dokunmamak da bir çare değil. Yani herkes yanlış anlıyor, onu da düzelteyim. Yani ben yüksek faiz meraklısı falan değilim. Hiç alakası yok ama enflasyonun bir kalem üzerinde biz faiz vereceğiz. Politika faizi enflasyonun birazcık üzerinde oluşacak dediğiniz zaman neredeyse şimdi yüzde 18.95 enflasyon yani bir yıllık enflasyon yani bugünden geriye bir yılın enflasyonu 18.95. Buradan ileriye bir yıllık politika faizi yüzde 19. Şimdi acaba vatandaş ikna olacak mı? Hali hazırda bir yıllık enflasyon yüzde 19 civarında olduğuna göre, bundan sonra enflasyon acaba düşecek mi? Yani şu anki politika faizini yüzde 19’luk seviyesi mevduat faizlerine ya da kredi faizleri açısından acaba tatmin edici bir durum yaratıyor. Çünkü bankacılar da maliyetinin altında kredi vermek istemiyorlar. O yüzden üstüne 4-5 parmak koyuyorlar ama mevduat müşterisi de enflasyonun düşeceğine kanaat getirmezse o zaman da bankaların üzerine baskı yapmaya başlayacak ya da başka yerlere doğru gidecek.
Kripto paralarla alakalı bir facia yaşadık zaten. Ondan sonra 65 bin dolarlardan işte 30 bin dolarlara düştü. Şimdi tekrar yukarı çıkmaya çalışıyor. Bunlar kolay işler değil. İnsanlar eğer paralarını az riskli bir enstrüman da enflasyona karşı tatmin etmeyen bir oranla yatırmaya başlarlarsa elbette ki bakışlarını başka yerlere doğru döndürecek, bu arada halka arzlar vs geliyor. Onları da görüyoruz. Yani faizin enflasyon karşısında tahmin etmediği bir durumda halka arzları giderek buradan para kazanmak isteyenler olabilir. Bunu da kabul ediyorum. Ama bakıldığında enflasyon oranları maalesef giderek yükseliyor. ÜFE’yi hiç söylemiyorum. Neredeyse yüzde 50 falan yani üretici fiyatları endeksi yüzde 50. Merkez Bankası Başkanı’nın bir açıklaması var. Yani ÜFE'nin TÜFE üzerine yansıdığı kim söyledi? Yani öyle bir şey yok. Bizim çalışmalarımız bunu göstermiyor. Nasıl olacak anlamadım yani bir üretici bir malı üretecek, onun bir maliyeti var ve bu maliyeti fiyata yansıtmayacağını ben iktisatçı olarak sayın başkanın tam ne demek istediğini anlayamadım. Yani büyük ihtimalle hani o kadar da yansımayacak anlamında bir şey söylemeye çalıştı ama işte kelimeleri seçerken biraz dikkat etmek lazım işte. Bilim insanı oldunuz mu daha dikkatli dinliyorsunuz. Koca bir kurumun başkanı diyor ki, üretici fiyatları endeksinin doğrudan doğruya tüfe üzerinde yansıdığına dair elimizde bir şey yok. Bu bir fenomen yaşanıyor. ABD’de öyle ama bu derecede yani. Şuan baktığımızda ÜFE TÜFE’nin 2 katından çok daha yukarıda bir yerde ve önümüzdeki günlerde maliyet baskısı daha da artabilir ve talebin canlandığını her yerde mutlaka üreticiler, satıcılar, tüccarlar. Elbette bu maliyetleri yansıtacak var. O yüzden yıl sonu yüzde 16 civarında olan enflasyon beklenti mi bir ay daha bekleyeceğim. Ondan sonra belki revize edebilirim.”