Ankara - Kahire hattında neler oluyor?

Doğu Akdeniz’deki enerji paylaşım mücadelesinin önemli aktörleri arasında yer alan Mısır, bölgede yapmış olduğu hidrokarbon ihalesinin duyurusunda Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’e (BM) bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarını dikkate almıştı. Mısır tarafından 18 Şubat tarihinde ilan edilen ve 1 Ağustos’ta sona ereceği kaydedilen ihalenin Türkiye’nin 13 Kasım 2019’da BM’ye bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarına uyularak yapılmasının ardından “Türkiye-Mısır ilişkilerinde yakınlaşma mı yaşanıyor?” sorusu gündeme gelmişti.

Mısır’ın Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi memnun eden adımının akabinde Türkiye’den peş peşe açıklamalar geldi. Konuya ilişkin olarak ilk açıklama Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından yapıldı ve “Mısır tarafından kıta sahanlığımıza saygı gösterilmesi olumlu bir adım. İlişkilerimizin seyrine göre, biz de Mısır’la deniz yetki alanlarını müzakere ederek bir anlaşma imzalayabiliriz.” ifadeleri kullanıldı. Çavuşoğlu’nun ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da Türkiye-Mısır ilişkilerine dair önemli bir açıklamada bulundu. İki gün önce Ege’de konuşan Akar, Mısır’ın son adımının çok önemli olduğunu ve iki ülke arasında tarihsel ve kültürel birçok ortak değer bulunduğunu söyledi. Bakan Akar, söz konusu açıklamasında, “Bu, çok önemli bir gelişme, bunun devam etmesini bekliyoruz. Mısır ile bizim tarihsel, kültürel birçok ortak değerimiz var. Bunların aktive olmasıyla önümüzdeki günlerde farklı gelişmeler olabilir diye değerlendiriyoruz. Zaten Mısır’ın aldığı bu kararın, bizim deniz yetki alanlarımıza saygı duyularak yapılan bu çalışmaların, bizim çalışmalarımıza uygun olduğu kadar Mısır halkının da hak ve menfaatinin yararına olduğunun da bilinmesini istiyorum” dedi.

Akar şöyle devam etti: “BM’ye beyan ettiğimiz deniz yetki alanları sınırlarımızla uyumlu bir şekilde Mısır ile de anlaşma, sözleşme, mutabakat muhtırası gibi çalışmaların önümüzdeki dönemde olabileceğini değerlendiriyoruz. Bu konuda Dışişleri Bakanlığımız gerekli çalışmaları ilgili, kurum, kuruluş ve bakanlıklarla koordineli şekilde sürdürüyor. Bu çalışmalar yapılmakta ve bunların da olumlu sonuç vermesini bekliyoruz.”

Ankara-Kahire hattında yaşananlara ilişkin olarak kaynaklar iki ülkenin görüşmelerde bulunduğunu dile getiriyor. Öte yandan Bakan Çavuşoğlu’nun, 2020 yılında yapmış olduğu bir açıklamasındaki, Mısır ile istihbarat düzeyinde görüşmeler olduğunu beyan eden sözleri de zihinlerdeki yerini koruyor. Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi noktasında henüz bir sonuca varılamamış olsa da önümüzdeki günlerde kritik gelişmelerin yaşanabileceği tahmin ediliyor.

Ankara ile Kahire hattında sıcak gelişmeler yaşanırken Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da dikkat çeken bir açıklama yaptı. Cumartesi günü Bloomberg ile gerçekleştirdiği mülakatta Kalın, Mısır ile işbirliği yapmayı ve ikili ilişkilerimizi görüşmeyi arzu ettiklerini belirtti. Mısır’ı “Arap dünyasının beyni ve kalbi” olarak nitelendiren Kalın, “Mısır’la Doğu Akdeniz, Libya ve dünyanın unutmuş gibi göründüğü Filistin meselesinde işbirliği yapmak istiyor ve ikili ilişkilerimizi görüşmek istiyoruz. Eğer karşılıklı olarak yapıcı adımlar atabilirsek, bu tür bir ortaklık, bölgede tansiyonu düşürmeye ve Kuzey Afrika’dan Doğu Akdeniz’e kadar bölgenin istikrara kavuşmasına yardımcı olabilir. Mısır, halen Arap dünyasının beyni ve kalbi. Bazı ekonomik ve güvenlik sorunları var, biz bunu gayet iyi anlıyoruz. İki ülkenin birbirleriyle konuşması, ikili ve bölgesel ilişkilerimizi geliştirebilir” dedi.

Doğu Akdeniz’deki enerji paylaşım mücadelesinde Türkiye’yi dar bir alana hapsetmek isteyen ve bu doğrultuda çalışmalarda bulunan Yunanistan’ın Mısır’ın Türkiye’yi memnun eden adımından endişe ettiği görülüyor. Bu doğrultuda Ankara ile Kahire hattındaki olası bir yakınlaşmadan rahatsızlık duyan Yunanistan’ın Mısır’a baskı yaptığı kaydediliyor. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in Mısır cephesiyle temasta bulunduğu öğrenilirken Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın da dün Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile bir araya geldiği bildirildi. Söz konusu görüşmede iki ülke arasındaki enerji alanındaki işbirliği ele alınırken Doğu Akdeniz’deki gelişmeler de görüşüldü. Yunan Bakan Dendias’ın Kahire’deki temaslarında Mısır’ın, 13 Kasım 2019’da Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’e bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak belirlediği 18’inci parselin haritasının değiştirmesini de istediği düşünülüyor.