Türkiye’nin stratejik kuruluşlarının başında gelen ve devletin elinde bulunan 15 şeker fabrikasının çatı kuruluşu olan TÜRKŞEKER, göz göre göre batırıldı! Görevden alınan Mücahit Alkan dönemi tam bir karanlık dönem olarak tarihe geçerken, artan enflasyon karşısında şeker fiyatlarının siyasi kaygılardan dolayı artırılmaması TÜRKŞEKER’in zararını büyütürken, 7,5 milyar liralık büyük bir borç batağına sürükledi.

TÜRŞEKER Yönetim Kurulu başkanı ve genel müdürü olarak atanan Muhiddin Şahin, artan enflasyon karşısında çok ucuz kalan şeker fiyatlarına zam yapmak zorunda kaldı. Geçmiş dönemde yapılan hataların faturası kuruma ağır olurken, yeni Genel Müdür, marketlere verilen raf fiyat garantili şekerin fiyatını 7,8 liradan 13 liraya, imalatçılara verilen şekerin fiyatını da 11 liradan 15 liraya çıkardı. Şeker fiyatlarına yüzde 60’ın üzerinde yapılan zam, kamuoyunda tepkilere neden olsa da aslında bugüne kadar yapılmayan bu zam TÜRKŞEKER’in yüksek enflasyon karşısında nasıl batırıldığını da gözler önüne serdi.

Artan şeker fiyatları karşısında sözde vatandaşın şekeri daha uygun fiyata alması için başta Tarım Kredi Marketler’de olmak üzere bazı zincir marketlere verilen raf fiyat garantili şekerin TÜRKŞEKER TARIM’ın sadece paketleme işinden dolayı kiloda 4 ile 5 lira üzerine koyarak satması, buradaki vurgunu gözler önüne sererken TÜRKŞEKER’in de zararını büyüttü.

Şeker fiyatları son 8 ayda 5 kat birden artarken, TÜRKŞEKER için özellikle son bir yıl tam bir karanlık dönem olarak tarihe geçti. Ülkede yaşanan ekonomik kriz, kur ve enflasyondaki artışa rağmen TÜRKŞEKER’in sattığı şekerin fiyatına girdi maliyetlerindeki artış oranında zam yapılmaması hem kurumun büyük zarar etmesine neden oldu hem de piyasada büyük bir şeker krizinin yaşanmasına neden oldu. Bütün bunlar olurken, TÜRKŞEKER’in ürettiği şekeri doğrudan satmayıp aracı olarak TÜRKŞEKER TARIM’ı kullanması hem şekerin maliyetlerini artırdı hem de ucuz şekerler satışlarında büyük bir denetimsizliğin kapısını araladı.

Hiçbir fonksiyonu olmamasına rağmen TÜRKŞEKER’in şeker satışlarında aracı olarak TÜRKŞEKER TARIM’ı kullanması ciddi şaibeyi gündeme getirirken, yeni dönemde de bu yapının devam edip etmeyeceği ise bilinmiyor.

Bilindiği üzere TÜRKŞEKER TARIM, eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde kurulurken, kuruluş amacı TMO ve ESK gibi tarımsal ürünlerde regülasyon olarak açıklanmıştı. Kurulduğu ilk yıl bu görevini kısmi olarak yapsa da TÜRKŞEKER TARIM’ın faaliyetleri başta TOBB olmak üzere Tarım Kredi Kooperatifleri ve TMO tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Berat Albayrak’ın bakanlığı döneminde bu tepkiler açıktan dile getirilmese de alttan alta dillendiriliyordu. Ancak Albayrak’ın görevden ayrılmasıyla birlikte TÜRKŞEKER TARIM da işlevsiz hale getirildi. Müdahale alımları konusunda hiçbir faaliyeti bulunmayan TÜRKŞEKER TARIM, bugün sadece TÜRKŞEKER’in ürettiği şeker, küspe ve melas satışlarına aracılık yaparak büyük bir menfaat elde ediyor.

Şeffaf bir şekilde yönetilmesi gereken TÜRKŞEKER TARIM’ın gizemli yapısı da dikkat çekiyor. Kurumun resmi web sayfasında Yönetim Kurulu başkanı, üyeleri ve genel müdürü ile ilgili hiçbir bilgi yer almazken, TÜRKŞEKER TARIM üzerinden satılan yüz binlerce ton şeker, küspe ve melasın hangi kriterler doğrultusunda satıldığı ve kimlere satıldığına yönelik hiçbir bilgi yer almıyor. TÜRKŞEKER TARIM, kurulduğu 2020 yılında yüzde 51’i vakıf katılım bankasına, yüzde 49’u da TÜRKŞEKER’e ait bir anonim şirket olarak kurulmuştu. Ancak TÜRKŞEKER’in Varlık Fonu’na devredilmesiyle birlikte yüzde 51’i vakıf katılım bankasına, yüzde 49’u da Varlık Fonu’na ait TÜRKŞEKER’in bir iştiraki haline geldi.

TÜRKŞEKER TARIM’ın Yönetim Kurulu başkanlığını Varlık Fonu’nun Genel Müdür Yardımcısı Murat Ulu yaparken, genel müdürlüğünü de Muhammed Gümüşsoy yapıyor. Yönetim Kurulu başkanı, üyeleri ve genel müdürle ilgili olarak kurumun web sayfasında hiçbir bilgiye yer verilmemesi dikkat çekerken, bu isimlerin dışında görev yapan genel müdür yardımcıları, direktör ve müdürlere ise ödenen yüksek maaş ve ikramiyeler şekere yapılan aracılıktan elde edilen gelirlerden ödeniyor. TÜRKŞEKER TARIM’ın kuruluş amacından uzaklaşmasına rağmen kamu şeker fabrikalarında üretilen şekerin bu iştirak üzerinden satılmaya devam etmesi de dikkat çekiyor.

Görevden alınan TÜRKŞEKER Genel Müdürü Mücahit Alkan’ın TÜRKŞEKER Tarım Yönetim Kurulu başkanlığı yaptığı dönemde çiftçiden regülasyon kapsamında alınan arpa, buğday, mısır, nohut gibi ürünlerin hiçbir duyuru ve ilana çıkmadan yandaş firmalara çok düşük fiyata satıldığı ortaya çıkmıştı.

Özel ve kooperatif fabrikaları şekere zam yaparken, TÜRKŞEKER’in şekere zam yapmaması kurumun zarar etmesine neden oldu. TÜRKŞEKER TARIM üzerinden ucuz şekerlerin kimlere satıldığı da bilinmiyor. Belli çıkar gruplarına çok düşük fiyattan şeker satılarak bu kişi ve kurumlara haksız menfaat sağlandığına yönelik ciddi iddialar bulunmasına rağmen 1 Ocak 2022 ile 31 Mayıs 2022 tarihleri arasında TÜRKŞEKER ve TÜRKŞEKER TARIM üzerinden hangi gruplara kaç liradan ne kadar şeker satıldığı büyük önem taşıyor. Bu bilgilerin ortaya çıkmasıyla TÜRKŞEKER ve TÜRKŞEKER TARIM’da iddia edilen şeker yolsuzluğunun da boyutu ortaya çıkmış olacak.

Millî Gazete, TÜRKŞEKER TARIM’ın yanında arpa, buğday ve nohutta yaşanan peşkeşi de bir yıl önce ortaya çıkarmasına rağmen bu yolsuzluğu yapanlarla ilgili hiçbir işlem yapılmamıştı. Yandaş şirketlere çekilen kıyağın üstünün örtülmesi, TÜRKŞEKER TARIM üzerinden yapılan yüz binlerce tonluk şeker satışlarını da şaibeli hale getirdi.