Fransa'nın ABD'ye öfkesi dinmiyor

ABD ile Fransa arasındaki denizaltı krizi, Fransa'nın Washington Büyükelçisi'ni çekmesiyle tırmanmıştı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian da yaşanan krizde ABD'nin tutumunu "hayal kırıklığı" olarak nitelendirdi.
Le Drian, Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Kurulu öncesinde New York'ta basın toplantısı düzenledi.
Denizaltı projesi konusunda ABD ve Avustralya'nın aldığı kararda "müttefiklerin arasında istişarenin" yapılmadığını ifade eden Le Drian, "Konu öncelikle anlaşmanın iptal edilmesi değildir. Elbette (bu anlaşmanın) iptal Fransa için olumsuz. Asıl konu müttefiklerin arasında güvenin kırılmasıdır." dedi.
Le Drian, bu güvenin kırılmasının Avrupalıların arasında "müttefik" ve "ortaklık" kavramları üzerinde düşünmeye çağırdığını belirtti.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in bu konuda yaptığı açıklamaların endişelerinin AB tarafından paylaşıldığını gösterdiğini aktaran Le Drian, Avrupalıların çok taraflılık konusunda kararlılığını göstermesi ve yolunu çizmesi gerektiğini dile getirdi.
Le Drian, Avustralya'nın imzaladığı sözleşmeyi iptal etmesinin beklenmediği aktardı.
Müttefikin "şeffaflık", "konuşmak", "anlatmak" ve "gizlememek" anlamına geldiğini ifade eden Le Drian, yaşanan tüm bu gelişmelerin izah edilmesi gerektiğini söyledi.
Le Drian, "Bir konu da Hint-Pasifik stratejisi. Çin'e karşı oldukça çatışmacı olduğunu düşündüğümüz bu yönelim ne anlama geliyor?" diye konuştu.
Çin ile bir rekabetin olduğunu ancak her ülkeye egemenliğini koruduğu bir alternatifin sunulması gerektiğini aktaran Le Drian, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile ABD Başkanı Joe Biden arasında gelecek günlerde bir telefon görüşmesinin gerçekleşeceğini bildirdi.
Le Drian, BM 76. Genel Kurulu kapsamında ABD'li mevkidaşıyla bir görüşme planlamadığını kaydetti.
Denizaltı projesi konusunda ABD'nin tutumunu "hayal kırıklığı" olarak nitelendiren Le Drian, "Tek taraflılık, öngörememek, müttefike saygı göstermemek geçmişte kaldığını sanıyorduk." dedi.
Le Drian, müttefiklerin arasında bir şeylerin gizlenmemesi gerektiğini belirtti.
"Bu olay Avrupalıların da temel çıkarlarını ilgilendiriyor. Bu ABD'nin çıkarlarına aykırı geldiğini anlamına gelmez. Eğer öyleyse birbirimize söylememiz gerekiyor. Avrupalıların temel çıkarları ABD tarafından dikkate alınmalı." ifadesini kullanan Le Drian, Avrupalıların bu konuda ABD ile görüşmesi gerektiğini söyledi.
Le Drian, İran'ın nükleer anlaşması konusunda daha önce verdiği taahhütlerini ihlal etmeye devam ettiğini, bu konuyu Rusya ve Çin ile görüşeceğini dile getirdi.
Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki AUKUS anlaşması
Avustralya, ABD ve İngiltere tarafından 16 Eylül'de imzalan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya'nın Fransız Naval Group'la vardığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklanmıştı.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, 16 Eylül'de "Gerçekten sırtımızdan vurulduk. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet edildi." açıklamasını yapmıştı.
Le Drian, 17 Eylül'de Macron'un talimatıyla Fransa'nın Canberra ve Washington Büyükelçilerini danışmak amacıyla acilen geri çağırma kararı aldıklarını açıklamıştı.