Cumhuriyet’in 100’üncü yılı olan 2023’te GSMH’nin 2 trilyon dolara, kişi başına milli gelirin 25 bin dolara, ihracatın 500 milyar dolara ulaşacağı, enflasyonun tek haneye ineceği gibi hedefler açıklayan iktidar, hiçbirini gerçekleştiremedi.
2023 yılına girilmesiyle birlikte kamuoyunda AK Parti’nin 2023 yılı için belirlediği hedeflerin gerçekleştirip gerçekleştiremediği bir kez daha merak konusu oldu. 2011 yılında bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından dile getirilen 37 hedefe ulaşamayan iktidar, bazı alanlarda ülkeyi daha da geriye götürdü.
Siyasi iktidarın 2023 vaatleri arasında yer alan “Dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olacağız” hedefinin yanına bile yaklaşılamazken, tam tersi yönde yol alındı! 2002 yılında AKP iktidara geldiğinde Türkiye sıralamada 17’nci sırada yer alırken, 20 yıllık iktidar süresinin ardından 20’nci sıraya geriledi.
2023 yılı vaatleri arasında yer alan enflasyon ve işsizlik hedefleri de tutmadı. Vaatlere göre Türkiye’nin tek haneli enflasyona sahip bir ülke olacağı belirtilirken, TÜİK’in son açıklamasına göre “baz etkisi” sayesinde düşen enflasyon bile yüzde 64,27 oldu. Tartışmalı olarak kabul edilen rakamlar geçtiğimiz aylarda yüzde 85’e vararak son 24 yılın zirvesine oturmuş ve 2001 krizinden dahi kötü hale gelmişti.
2023 yılı için yüzde 5 işsizlik hedefini önüne koyan AKP, bu hedefe de ulaşamadı. TÜİK’in Aralık ayında açıkladığı rakamlara göre Türkiye’de işsizlik yüzde 9,9 seviyesinde kaldı. Öte taraftan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı Orta Vadeli Ekonomik Program’a (OVP) göre AKP’nin 2023 için belirlediği hedeflere 2025 yılında dahi ulaşılamayacağı öngörülüyor. Programa göre enflasyon rakamı 2023 yılı içerisinde yüzde 24,9, 2024 için yüzde 13,8 olarak belirlenirken 2025 yılı için ise 9,9 olarak açıklandı. Ayrıca programda işsizlik oranlarına dair hedefler ise 2024 yılı için yüzde 9,9 ve 2025 yılı için ise yüzde 9,6 olarak tahmin edildi.
2023 yılında kişi başına milli gelirin 25 bin dolar, Gayri Safi Milli Hasıla’nın 2 trilyon dolar, ihracatın ise 500 milyar dolar olacağı duyurulmuştu. Ancak bu rakamların hiçbirine ulaşılamadı. 25 bin dolar olacağı belirtilen kişi başına milli gelir, Orta Vadeli Program hedefine göre 2023’te 10 bin 71, 2024’te 10 bin 931, 2025’te 12 bin 91 olarak tahmin ediliyor, ki bu da yarı yarıya kaybın yaşandığını gösteriyor. Aynı şekilde 2 trilyon dolar olarak hedeflenen Gayri Safi Milli Hasıla’nın da yarı yarıya kayıpla 1 trilyon dolar olması planlanıyor. 500 milyar dolarlık ihracat hedefinin yanına bile yaklaşılamazken, dış ticaret açığı rekorlar kırıyor. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı “ihracat rekoru” açıklarken, paylaşmadığı ithalat rakamları ise 2022’de 110 milyar doları aşan dış ticaret açığının, 1996 yılından bu yana görülen en yüksek seviye olduğu görülüyor.
AKP’nin 2023 vaatleri arasında yer alan bazı hedefler ise şöyle:
- 2011’de Türkiye’de bulunan doktor sayısı 120 bindi. Bu sayının 12 yılda 200 bine çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü sayı ise 144 bin. AKP’nin 100 bin kişi başına düşen hekim sayısı rakamını 153’ten 210’a çıkarma hedefi ise 181’de kaldı.
- 2023 yılında 50 milyon turist ile birlikte 50 milyar dolar beklentisi vardı. Gencel rakamlara göre ise 28 milyon turist, 17 milyar dolar seviyesinde kaldı.
- 2023 yılı için yoksullaşma oranı hedefi yüzde 10 iken günümüzde yüzde 11,4 olarak gerçekleşti.
- 2023 yılında yapılmış olması gereken 36 bin 500 km’lik yol uzunluğu bugün 27 bin km’de kaldı.
- Otoyol hedefi 2 bin 119 km’den 7 bin 500 km’ye çıkarılması hedeflenirken, rakam 3 bin 500 km’de kaldı.
- Yüksek hızlı tren ve demiryolu ağı için hedeflenen rakamlara ulaşılamadı. 2011’de 11 bin km olan demiryolu ağı iki katına çıkarılması düşünülürken 12 bin 800 km rakamına ulaşılabildi. Yüksek hızlı tren demiryolu ağında ise 444 km’den 10 bin’e çıkarılması beklenirken rakam bin 52 km’de kaldı.
