Kontrol kayboldu

Türkiye’de ekonomik kriz gün geçtikçe daha da derinleşiyor. Üretmeyen, borca dayalı, israfın zirve yaptığı ekonomiye güven neredeyse kalmadı. Son olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz indirim kararından döviz kuru tarihi rekor kırdı. Para Politikası Kurulu, yüzde 16 olan politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 15 olarak belirledi. Dolar 11,30 TL civarına çıkarken, 2020’nin başından itibaren yüzde 45’in üzerinde değer kaybeden TL’deki kötü gidişatın ne zamana kadar süreceği öngörülemiyor. Tüm baskılara rağmen artan enflasyon ve kurdaki yukarı yönlü gelişme dar gelirli vatandaşın alım gücünü daha da düşürdü. Ekonomistler yaşanan ekonomik krizi Millî Gazete’ye değerlendirdi.

Ekonomist Uğur Civelek, ekonomideki kötü durumun bir çatışmaya bağlı olduğunu belirterek, “ Cumhurbaşkanı Erdoğan ve finansal piyasalar arasında bir uzlaşmazlık var. Türkiye’de ekonominin gidişatına tek bir kişi yön veriyor. Buna bağlı olarak da Cumhurbaşkanı ve finansal piyasalar arasında keskin fikir ayrılıkları var. 2018’deki Amerika müdahalesinden sonra Türkiye’de kur kontrolden çıktı. O süreçten sonra rezervler hesapsızca harcandı, TÜİK daha fazla siyasileşerek enflasyon baskıladı ve yapay beklentiler dayatılmaya başlandı” ifadelerini kullandı. 2018’den sonra ekonomideki sorunların hızla ağırlaştığını ifade eden Civelek, “Ekonomideki kötü durumun faturası tabii ki siyasete kesilecek. Cumhurbaşkanı da buna isyan ediyor. Enflasyon, ekonominin hararet göstergesidir. Eğer enflasyonu baskı altına alıp ibreyi aşağıda tutmaya çalışırsanız sadece sorunu büyütürsünüz. Enflasyon baskılanırken dost olan zincir marketler şu an düşman olarak gösteriliyor. Enflasyonu düşürmek için yapılan faiz indirimiyle ekonomi düzelmez. Eskiden yürütülen ‘kazan kazan’ politikası şimdi ‘kaybet kaybet’ politikasına döndü” şeklinde konuştu.

Uğur Civelek, “Piyasalar şu an ciddi bir alarm veriyor. Döviz talebinde ciddi bir patlama var. Kur alev almış durumda. Şu an ciddi bir belirsizlik var. Bir ay sonrasında dahi neler olabileceğini bilmiyoruz. Sadece ülkemizde değil, tüm dünyada işler kötüye doğru gidiyor. Gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerin de baskı giderek artıyor. Yani herkes kemerlerini sıkıca bağlasın. Çok zor bir döneme giriyoruz. Kurdaki bu hareketlilik ve ekonomideki kötü durum aslında 2022’deki kötü manzaranın habercisi” diyerek, gelecek yıl yaşanacak sorunların işaretlerine dikkat çekti.

İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Demir ise Türkiye’nin dışa bağımlı bir ekonomisi olduğunu hatırlatarak, “Üretimde ve tüketimde dışa bağımlı bir ülke olduğumuz için kurdaki hareketlilik büyük bir belirsizliğe neden oluyor. Böyle bir belirsizliğin bizzat Merkez Bankası’nın eliyle olması da tam bir talihsizliktir. Son iki buçuk ayda yaşadığımız süreç TL ve Türkiye ekonomisi için umut kırıcı oldu. Çünkü sorunlarımızın farkında olmadığımızı yeniden anladık. Son faiz indirimi kararı sorun çözmeye yönelik değil, siyasetçileri mutlu etmek için alınmış teknik bir karar. Ancak ekonominin düzelmesi siyasetçilerin mutlu olmasına bağlı değil. Merkez Bankası’nın ülkemiz için gerekeni yapması gerek” diye konuştu.  2022’de daha büyük bir krizin geleceğini açıklayan Oğuz Demir, “Biz bu zamana kadar ikili bir kriz yaşıyorduk. İçeride yaşadığımız ekonomik sorunlar dışarıyla birleşerek daha büyük sorun haline geliyordu ya da dışarda yaşananlar içerdeki sorunlarla birleşince daha kötü oluyordu. 2021’de dışarda yaşanan sorunlar görece geçici sorunlardı. Ancak 2022’de daha sık sorun yaşanacak gibi duruyor. Önümüzdeki yıl Amerika ve Avrupa para piyasalarında da ciddi dalgalanmalar olacak. Biz daha bugün dışardan gelen şokları engellemiyorken 2022’de daha sık ve daha büyük olacak şoklar nelere sebep olacak tahmin etmek bile güç” dedi.

Gazetemize değerlendirmede bulunan İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Demir ise, “Üretimde ve tüketimde dışa bağımlı bir ülke olduğumuz için kurdaki hareketlilik büyük bir belirsizliğe neden oluyor. Böyle bir belirsizliğin bizzat Merkez Bankası’nın eliyle olması da tam bir talihsizliktir. Önümüzdeki yıl Amerika ve Avrupa para piyasalarında da ciddi dalgalanmalar olacak. Biz daha bugün dışardan gelen şokları engelleyemiyorken 2022’de daha sık ve daha büyük olacak şoklar nelere sebep olacak tahmin etmek bile güç” diye konuştu.