Nijerya’da seçime doğru

Yeni devlet başkanının ve eyalet hükümetlerinin seçileceği 25 Şubat seçimlerinden çok büyük beklentiler oluşmuş değil. Zira devasa bir nüfusa ve zengin imkânlarına rağmen organizasyon sorununun çözülemediği Nijerya’da iç güvenlik ve ekonomik kriz ülkede adeta kronikleşmiş durumda.
İslam dünyasının en yoğun nüfusa sahip ülkelerinden biri olan 220 milyon nüfuslu Afrika ülkesi Nijerya’da 25 Şubat’ta devlet başkanlığı seçimi gerçekleşecek. Nijerya’da 2015 ve 2019 seçimlerini kazanarak iki dönem devlet başkanlığı yapan Muhammed Buhari’nin görev süresini tamamlaması sebebiyle, seçim sonrasında farklı bir isim Nijerya devlet başkanlığı koltuğuna oturacak. Federal cumhuriyet sistemiyle yönetilen Nijerya’da, aynı gün eyaletleri yönetecek siyasi kadrolarının seçimi de gerçekleşecek. Seçim maratonunun 25 Şubat sonrasında da devam edeceği Nijerya’da 11 Mart 2023 tarihi ise valilik seçimlerinin gerçekleşeceği gün olarak planlandı. Ülkenin yeni devlet başkanı olmak için yarışan on sekiz aday, görev süresi Mayıs ayında sona erecek olan Cumhurbaşkanı Muhammad Buhari’nin yerine geçmek için mücadele veriyor.

Nijerya anayasasına göre en fazla iki dönem olan başkanlık süresini tamamlayan Muhammed Buhari, 25 Şubat’ta sandıktan galip çıkacak olan yeni devlet başkanına Mayıs ayı içerisinde görevini devredecek. Muhammed Buhari’nin partisi olan iktidardaki Tüm İlericiler Kongresi (APC) Başkan Buhari’nin destek verdiği başkan adayı Bola Ahmed Tinubu ile seçimlere katılacak. Ana muhalefetteki Halkın Demokratik Partisi’nin (PDP) adayı ise eski devlet başkan yardımcısı Atiku Abubakar oldu. Daha önce başkan adayı olarak yarıştığı 5 seçimi de kazanamayan Atiku Abubakar altıncı kez başkan adayı olarak Nijerya halkının karşısına çıkacak. Seçim sürecinde bu iki siyasetçinin ismi öne çıkarken farklı partilerden ve görüşlerden toplamda on sekiz başkan adayı seçim yarışında yer alıyor.

Nüfusunun ortalama yüzde 65’i Müslüman olan Nijerya’da devlet başkanlığı seçiminin galibi, önümüzdeki dört yıl boyunca Afrika’nın en kalabalık ülkesine liderlik edecek. Nüfusu, doğal zenginlikleri ve jeopolitik konumu gibi avantajları sebebiyle yüksek bir gelişme potansiyeli taşıyan Nijerya’nın içinde bulunduğu durum sahip olduğu imkanlarla derin bir tezat oluşturuyor. Nijerya’da bugüne kadar iş başına gelen farklı hükümetler, ülkedeki güvenlik, ekonomik kriz ve altyapı zorlukları gibi birçok alanda ciddi sorunlara kalıcı çözümler bulamadı. Dünya siyasetinde gözde bir ülke olabilecek potansiyel taşımasına rağmen ülkedeki yönetim ve organizasyon problemi, Nijerya’nın kendisinden beklenen potansiyeli ortaya çıkarmasını engelliyor.

Nijerya seçimlerinde devlet başkanı adaylarının halka sunduğu en büyük vaatlerin başında, ülkede güvenliği sağlama vaadi geliyor. Zira ülkenin birçok bölgesinde etkin olan silahlı gruplar merkezi hükümetin kontrol altına alınabilmiş değil. Nijerya ordusuna ve hükümetin askeri birliklerine saldırılar düzenleyen silahlı grupların saldırılarında binlerce asker, polis hayatını kaybederken camiler, kiliseler, ders başında olan öğretmenler ve öğrenciler, tarlasında çalışmakta olan çiftçiler ve toplumun birçok sivil kesimi, ansızın terörist grupların hedefi olabiliyor. Fidye için adam kaçırma, soygun, gasp, bombalı saldırı gibi suçların sürekli olarak yaşandığı Nijerya’da yıl içerisinde gerek asker gerek sivil binlerce Nijeryalı terör saldırılarına kurban gidiyor. Geçtiğimiz hafta Nijerya’nın kuzeydoğu kesimindeki Zamfara eyaletinde çetelere karşı korunmak amacıyla vatandaşlara silah taşıma izni verilmesi ülkedeki güvenlik sorununun geldiği noktayı en açık haliyle gösteriyor. Yakın bir zamanda Nijerya’nın Katsina eyaletinde teröristlerin yerel güvenlik güçlerini pusuya düşürmesi sonucu en az 41 kişi vefat ederken teröristler seçim sürecini sabote etmek için de tehditler savurmaya devam ediyor.

Nijerya ekonomisi, Afrika kıtasının en büyük ekonomisi olarak tanımlanıyor. Petrol ve doğalgaz zengini olan Nijerya’da son yıllarda Türkiye’nin aralarında bulunduğu birçok yabancı ülkeyle dış ticaret anlaşmaları yapıldı. Fakat ülkenin ekonomisinde düzenli ve istikrarlı bir planlamanın olmaması Nijerya’yı yoksulluk içinde kıvrandırmaya devam ediyor. Bu bağlamda dünyanın en büyük faiz odaklarından olan Uluslararası Para Fonunun (IMF) Nijerya temsilcisi Ari Aisen’in son yaptığı açıklama, Nijerya’nın içine sürüklendiği borç batağını gözler önüne serdi. Ari Aisen, Nijerya’nın mevcut gelirinin yüzde 89’unu borçları için harcadığını belirtti. Aisen, Nijerya’nın 2026’ya kadar gelirlerinin tamamını borçlarına kullanabileceğini ifade ederken Nijerya’nın dış borç oranının her geçen gün arttığına dikkat çekti. Dış borçlanmanın önüne geçemeyen Nijerya, geçtiğimiz yıl da demiryolu projesini gerçekleştirmek için Çin’den 2,5 milyar dolar kredi almıştı.

Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından dünya siyasetine yön verme potansiyeli bulunan en etkili İslam Birliği projesi olarak kayıtlara geçen D-8 Projesi, Nijerya ve Türkiye’nin dostluğunu perçinlemiş tarihi bir adım olarak özlemle hatırlanıyor. 1997 yılında Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın başbakanlığında kurulan D-8 projesinde imzası bulunan ülkelerden biri de Nijerya’ydı. Türkiye’nin kurucu ülke olduğu Endonezya, Malezya, Bangladeş, Pakistan, Mısır, İran ve Nijerya’nın birlikteliğinden oluşan D-8, İslam dünyasını ekonomik, siyasi, askeri ve bürokratik anlamda bir çatı altında toplayarak Müslümanları dünya siyasetinde etkin bir konuma getirmeyi amaçlıyordu.