Türkiye’nin tarımda ‘planlı üretime’ geçileceği vaadiyle çıkartılan Tarımsal Üretim Planlanması Yönetmeliğinde büyük bir skandal patlak verdi. Tarım Bakanlığı, daha tarımda planlı üretime geçmeden kendi hazırladığı mevzuatı çiğnemeye başladı. Bakanlık, araya giren hatırı sayılır birkaç büyük üreticiyi kıramayarak Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliği yazılı talimatla değiştirmeye kalktı. Skandalın ortaya çıkması üzerine köşeye sıkışan Bakanlık şimdi hatırı sayılır büyük üreticiler için bir çıkış yolu arıyor.
Bilindiği üzere Resmi Gazete’de 14 Eylül’de Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik yayınlanmıştı. Yönetmeliğin 13’üncü maddesinin 3’üncü bendinde; ‘eğimi yüzde 6’nın altında olan arazilerde yeni meyve bahçesi tesisine yasak getirilmişti. Getirilen yasaklamada yönetmeliğin yayınlandığı tarih itibariyle başlamıştı.

Ancak 11 Ekim’de Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı adına Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen tarafından 81 Tarım İl Müdürlüğüne gönderilen yazılı talimatla, yüzde 6 eğimin altındaki arazilerde meyve bahçesi kurulamayacağına yönelik yasaklamanın uygulama süresinin 1 Ocak 2024 tarihine uzatıldığı belirtildi.

Eğimi yüzde 6’nın altında olan arazilerde meyve bahçesi kurulamayacağına yönelik süre uzatımının yönetmelik değişikliği ile Resmi Gazete’de yayınlanmadan, yazılı talimatla değiştirilmesi Bakanlıkta yaşanan mevzuat skandalını ortaya çıkarırken, mevzuata aykırı talimata Bakan adına Bakan Yardımcısının imza atması ise tam bir vahamet olarak değerlendiriliyor.

Diğer yandan meyve bahçesi kurulmayacak arazilerle ilgili süre uzatımının, ‘Tarımsal Üretimin Planlanmasına Yönelik Teknik Komitenin Kurulması’ ile ilgili talimatın içine gizlenmesi buradaki niyeti gözler önüne sererken, mevzuata aykırı kararın arkasında hatırı sayılır birkaç büyük üreticinin bulunduğuna yönelik iddialar ise yaşanan skandalı farklı bir noktaya taşıdı.

Skandalın ortaya çıkmasının ardından Bakanlık bürokrasisi köşeye sıkışırken, alınan bilgilere göre buradan bir çıkış yolu aramaya başladılar. Yüzde 6 eğimin altındaki arazilerde meyve bahçesi kurulamayacağına yönelik süre uzatımının uygulanabilmesi için yönetmelik değişikliğinin Resmi Gazete’de yayınlanması gerekiyor. Ancak yönetmelik değişikliğinin Resmi Gazete’de yayınlanması Bakanlığın mevzuata aykırı kararını da belgelemiş olacak. Bu durumda hem Bakan Yumaklı’nın Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen’e verdiği yetki devri hem de bu talimata imza atan Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen ile Tarım Reformu Genel Müdürü Osman Yıldız’ın görevleri sorgulanır hale gelecek.
Diğer yandan süre uzatımı ile ilgili yönetmelik değişikliği Resmi Gazete’den yayınlanmadan, iddiaların odağındaki hatırı sayılır birkaç büyük üretici için işlem yapılması durumunda, bu illerdeki Tarım İl Müdürleri de yönetmeliğe aykırı işlem yapmaktan dolayı suç işlemiş olacaklar.
Görüleceği üzere Türkiye’nin tarımsal üretimi için önemli bir proje olarak ortaya konulan tarımsal üretimin planlanmasında daha uygulamaya geçilmeden Bakanlığın, ‘hatırı sayılır birkaç büyük üretici’ yüzünden kendi hazırladığı mevzuatı çiğnemeye başlaması, bu projeye yönelik beklentileri de şimdiden zayıflattı.