Çiftçi gübre desteği beklerken Tarım Kredi Kooperatifleri’nde beyaz yakalılar kıyak gibi teşvik primi ile ödüllendirilecek. Türkiye’de çiftçiye böyle sahip çıkılıyor. Kooperatifçilik uygulamalarında dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen sömürü sistemi, Türkiye’de kooperatifçiliğin de çiftçiye değil beyaz yakalılara hizmet ettiğini net bir şekilde gözler önüne seriyor. Tarım Kredi Kooperatiflerinin sermayesi, tamamen çiftçi ortakların üyelik aidatları ve ödedikleri komisyonlardan oluşurken, çiftçiye bu sermayeden hiçbir şekilde kar payı verilmediği gibi üyelik aidatları da hiçbir değerlendirmeye tabi tutulmadığı için enflasyon karşısında eriyip gidiyor. Ancak diğer yandan sermayede hiçbir katkısı olmayan Genel Müdürden müfettişe kadar, beyaz yakalıların hepsine maaş, ikramiye ve huzur hakkı ücretlerinin dışında bir de yılda ‘teşvik primi’ adı altında büyük bir kıyak geçiliyor.

Doldur boşalt sistemi ile kredi tahsilat oranı ne kadar yüksek gösterilirse beyaz yakalılara ödenecek teşvik primi kıyağı da o oranda artıyor. 2021 kredi tahsilat oranı yüzde 98.15 oranında çıktığı için hukuksuz genel müdür başta olmak üzere, genel müdür yardımcıları, Daire Başkanları, Birim Müdürleri, Bölge Müdürleri, kontrolör ve müfettişlerin tamamına 3 maaş tutarında teşvik primi ödenecek. Artan girdi fiyatlarından dolayı çiftçi tarlasına gübre atamayacak bir duruma gelirken, üretimle hiçbir alakası olmayan ve piyasa şartlarına göre zaten dolgun ücret alan beyaz yakalılara bir de 3 maaş tutarında teşvik primi ödenecek olması, çiftçi kuruluşu olan Tarım Kredi Kooperatiflerinde sistemin kime hizmet ettiğini net bir şekilde gözler önüne seriyor.
Aldığı yüksek maaş ve RAZİ’den aldığı aylık 7 bin avro huzur hakkı ücretiyle gündemden düşmeyen hukuksuz Genel Müdür Fahrettin Poyraz, Tarım Kredi Kooperatiflerinin 2021 yılı kredi tahsilat oranı yüzde 98.15 oranında çıkmasından dolayı 3 maaş tutarından teşvik primi almaya hak kazandı. Aylık 50 bin lira maaş aldığı düşünülen Poyraz’a, 150 bin lira teşvik primi ödenecek.
Çiftçi artan girdi maliyetlerinden dolayı tarlasını ekecek hali kalmazken, Türkiye’nin en önemli çiftçi kuruluşunun ortaklarına değil de beyaz yakalılar olarak bilinen kapsam dışı personele hizmet etmesi dikkat çekiyor. Çiftçi, günlerdir gübre ve mazot destekleri ile ilgili hükümetten bir adım atılmasını beklediği halde henüz çiftçiye yönelik böyle bir adım atılmazken, Tarım Kredi Kooperatiflerinde tamamen çiftçi ortakların öz sermayesi ile oluşan kaynaklardan Genel Müdür başta olmak üzere kapsam dışı personellerin yüksek maaş, ikramiye, yolluk, harcırah ve huzur hakkının dışında bir de teşvik primi ile ödüllendirilmesi tepkilere neden oldu.Tarım Kredi haberleri için tıklayınız...

Tarım Kredi Kooperatiflerinde, kooperatif personelinin çiftçiye yaptığı her türlü tarımsal satışlardan elde edilen komisyonlar ortak bir havuzda toplanıyor. Bu komisyonlardan başarı durumuna göre kooperatif personeline belli kriterlere göre yıllık teşvik primi ödemesi yapılırken, aynı teşvik priminin bu satışlarda hiçbir dahli ve sorumluluğu olmayan Merkez Birliği ve Bölge Birliklerindeki beyaz yakalılar olarak tabir edilen kapsam dışı personele de ödenmesi dikkat çekiyor.

Merkez Birliğinde Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları, Daire Başkanları, Birim Müdürleri, Bölge Müdürleri, kontrolör ve müfettişlerin tamamına yılda bir defaya mahsus olmak üzere teşvik pirimi ödeniyor. Teşvik priminin sayısı da kredi tahsilat oranına göre belirleniyor. Buna göre, 2021 yılında Tarım Kredi Kooperatiflerinin kredi tahsilat oranı yüzde 98.15 olarak gerçekleştiği için beyaz yakalılara 3 maaş tutarında teşvik primi ödenecek.

Tarım Kredi Kooperatiflerinde kredi tahsilat oranını normalde yüzde 65 ile 70’i geçmezken, nasıl oluyor da yüzde 98.15 çıkıyor? Tarım Kredi Kooperatiflerinde uzun yıllardan beri üye ortakların kredilerinin tahsil edilmesinde yüzde 60’a yüzde 40 şeklinde bir tahsilat politikası uygulanıyor. Uygulama şöyle yapılıyor; Örneğin ortağın 100 bin lira borcu var. Bu borcun 60 bin lirası tahsil ediliyor. Geri kalan 40 bin lirası ise ‘Yenilenen Krediler Hesabı’ şeklinde yeni bir hesaba borç olarak alınıp 40 bin lirası tahsil edilmeden vadesi uzatılıyor. Böyle yapılınca ortağın bütün borcu ödenmiş sayılıp tekrar kredilendirme işlemi gerçekleştiriliyor. Sonrasında ortağın kredi limiti artırılarak yükselen yeni kredisini alması sağlanıyor. Bu işlemle çiftçi büyük bir borç sarmalının içine çekilirken, yöneticilere de yüksek oranda teşvik primi ödenmesine neden oluyor.

Diğer yandan yapılan satışlardan elde edilen komisyonlardan personele ve yöneticilere teşvik primi ödenirken, tamamen çiftçi ortaklarına ait öz sermayeden ise hiçbir şekilde kar payının ödenmemesi Tarım Kredi Kooperatiflerinde sistemin kime çalıştığını gözler önüne seriyor. Şöyle ki; ortaklar kullanacağı ayni ve nakdi kredinin miktarına göre ortaklık payı ödüyor. Ortaklık payından hiçbir şekilde kar payı verilmediği için enflasyon karşısında da hiçbir değerlendirmeye tabi tutulmuyor. Örneğin 10 yıl önce 10 bin lira ortaklık payı ödemiş olan Tarım Kredi ortağı, 10 yıl sonra ortaklıktan ayrıldığında yine aynı miktar üstünden kendisine ödeme yapılıyor. Öz sermayeden ortaklara hiçbir şekilde kar payı ödenmediği gibi, enflasyon karşısında da değerlendirmeye tabi tutulmayarak ortakların ödedikleri ortaklık payının da enflasyon karşısında eriyip gitmesine neden oluyor.