Türkiye’nin dünya üretiminde birinci sırada olduğu fındıkta, üreticilerin sıkıntıları bitmek bilmiyor. Fındık maliyet raporu oluşturan ziraat mühendisi Haluk Şensoy, gazetemize yaptığı açıklamada, “Fındık üreticileri yüksek enflasyonla birlikte artan maliyetler karşısında üretim yapmakta her geçen gün daha da zorlanıyor. Üretici, bir dönüm için bin 832 TL’ye mal ettiği fındıktan toplamda bin 666 lira kazanırken bunun da 166 TL’si faize gidiyor. Üreticilerimiz ayrıca tüm kalemlerde faiz ödemektedir. Bölgemizde kullanılan beyaz gübrenin tonu 2.500 TL. Sezonunda 2.100 TL’ye kullanılan beyaz gübre şu anda enflasyon etkisiyle 2.500 TL’ye çıktı. TMO’nun açıklayacağı ücret 36 TL olmalı” dedi.
Türkiye’nin dünya üretiminde birinci sırada olduğu fındıkta, üreticilerin sıkıntıları bitmek bilmiyor. Fındık üreticileri, yüksek enflasyonla birlikte gelen zamlara karşı üretim yapmakta her geçen gün daha da zorlanıyor. Her yıl mutat hale getirdiği arazi incelemeleriyle birlikte fındık maliyet raporu oluşturan, fındık üreticilerin masraflarını kalem kalem incelemeye alan Ordulu Ziraat Mühendisi Haluk Şensoy, hazırladığı 2021 fındık maliyet raporunun ayrıntılarını ve fındık çiftçilerinin beklentilerini Millî Gazete’ye anlattı.

Fındık rekoltesi belirleme sürecinde her kafadan bir ses çıktığının hatırlatan Haluk Şensoy, “İlk olarak 780 bin ton gibi çok fahiş bir rekolte rakamı deklare edildi. Biz bundan çok rahatsız olduk. Türkiye’de bir kurum çıktı, o kadar yoktur 700 bin ton anca vardır dedi, ondan sonra başka bir komisyon girdi, onlar da 600 bin ton olarak görüş belirttiler. Böyle bir bilgi kirliliğinin içinde dertleniyoruz. Dertlendiğimiz için de bu çalışmaları kendimize bir görev olarak addettik. İşin doğrusunu yapmak için haftalardır hem arazide hem masa başı çalışmalarla rakamları ele aldık” diye konuştu.

2021 rakamlarını geçtiğimiz yılın rakamları ile kıyaslayan Haluk Şensoy, “2020 yılında mahsul kilogram fiyatı 22 TL olarak verilmişti. Piyasa bir iki ay kadar 22 TL’nin üzerinde seyretti. Dolar düşünce fındık düştü, dolar dalgalandı ama fındık fiyatı yine düştü. Ürettiğimiz fındığın yüzde 80’ini ihraç etmemize rağmen fındığın fiyatının 20 TL’ye düşmesi anlaşılır değildir. Fındık üreticinin bu duruma dayanma şansı yok. Bölgemizde kullanılan beyaz gübrenin tonu 2.500 TL. Sezonunda 2.100 TL’ye kullanılan beyaz gübre şu anda enflasyon etkisiyle 2.500 TL’ye çıktı. Yine sezonunda 3 bin lira olarak alınan verim gübresi şu an 5 bin liraya yükseldi. Bu fiyat dalgalanmalarıyla üretici nasıl baş edecek? Bahçesinde üretimi nasıl sağlayacak?” sorularını sordu.

Fındık çiftçilerinin çok büyük bir kaos ve bilinmezlik içinde sıkıntı çektiğini hatırlatan Şensoy, “Öyle bir duruma geldik ki, biz fındık üreticisi çok kazansın evler, arabalar alsın demiyoruz, yalnızca fındık tarımı sürdürülebilsin istiyoruz. Fındık üreticisi, masraflarını karşılasın, mutlu bir şekilde bahçesine gitsin, birim alandan daha fazla ve daha kaliteli ürün elde etsin istiyoruz. Bizim tek gayemiz budur. Saydığımız şartlar altında fındık üreticisinin rekabet etme şansı yok. Yeniden hatırlatıyorum, dünyada tekel olduğumuz altın değerinde fındığın üretiminin sürdürülebilmesini sağlamak istiyoruz” diye konuştu.

2021 yılı fındık maliyet analizini rakamlarla anlatan Şensoy, “Yetiştirme masrafları, fındık hasat maliyeti, kışlık gübre masrafları, bitki koruma ürünleri maliyetini çıkardık. Üreticilerimiz tüm kalemlerde faiz ödemektedir. Bankalara ödemeler, kredi kartlarıyla yapılan ödemeler üreticinin faizle ilişkisini ortaya koymaktadır. Üretici 1 dönümde toplam bin 666 lira kazanırken dönüm başına 166 lira yıllık faiz ödüyor. Üstelik kazanç bu şekildeyken bir dönümün toplamda maliyeti ise bin 832 lirayı buluyor” değerlendirmesinde bulundu.

Şensoy, “Fındık üretim alanlarımızı gezdik. 2021 rekoltemizi 150 bin ton olarak hesapladık. 226 bin hektar 2 milyon 260 bin dönüm alanda 150 bin ton fındık olacak. Dönüme verim olarak 66 kilo 370 gram rekolte belirledik. 1 kilo fındık toplam 27 lira 60 kuruşa mal olmaktadır. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ilk baştan bu fiyatı dolar kuruna sabitlemek icap eder. Çünkü ihraç kalemidir. Yurtiçinde üretilip yurtiçinde tüketilen bir mamul değildir. Ürettiğimiz fındığın totalinin yüzde 80’ini ihraç ediyoruz. Yılda ortalama 2 milyara yakın döviz girdisi sağlıyoruz” ifadelerini kullandı.

TMO’nun Temmuz ayı içerisinde açıklayacağı ücrete ilişkin teklifini açıklayan Haluk Şensoy, “Fındık tarımının devamlılığı için en az 36 TL ye satabilmeli. Bunu özellikle tüm üreticilerin sahiplenmesini istiyoruz. İlk kafadan iyi bir fiyat alabilelim ki emeklerimiz enflasyon karşısında erimesin. Ülkemizde enflasyon yükseldi, sürekli zam geliyor. Çok yüksek maliyet. TMO Temmuz ayı içerisinde fiyat verecek. Birkaç ay içinde eriyecek. Kesinlikle bizim yaptığımız maliyet hesaplarından sonra üretici fındığı en az 36 TL’ye satması gerekiyor” diye konuştu.