Türk Lirası dolar kuru karşısında beş yılda nasıl eridi?

Türk Lirası'nın son beş yılda döviz karşısında rekor seviyede değer kaybetmesiyle, vatandaşın ekonomiye duyduğu güven de her geçen gün azalıyor.
TL'nin erime hikayesini kaleme alan Karar gazetesi yazarı İbrahim Kahveci, "Küresel liderlik yarışında TL’nin yeri" başlıklı, 10 Ekim tarihli yazısında, "Son 5 yılda 1 dolar almak için ödenen TL tutarı yüzde 200 civarında artış gösterirken, bu değişim Brezilya Realinde yüzde 33’de kalmıştır. Oysaki Brezilya’da da Bolsonaro liderliğinde mal güvenliğinin yeterince bile olmadığını bizim Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu dile getirmişti" ifadelerini kullandı.
Kahveci yazısını şu satırlarla sürdürdü:

"Şahap Kavcıoğlu’nun gördüğü ekonomik tabloyu yatırımcılar görmemiş ve Brezilya Reali 2016 yılına göre son 5 yılda sadece yüzde 33 değer kaybetmiştir.
Trump ile beraber parasal genişleme ve düşük faiz politikasına yeniden dönen FED ile beraber küresel para birimleri genellikle değerlerini korumuş oldular. Rus Rublesi yüzde 10 değer kazanırken, Güney Afrıka Randı bile 5 yıl öncesine göre dolar karşısında daha değerli durumda bulunmaktadır.
İyi ama TL neden bu kadar değer kaybında liderliğe gidiyor? Arjantin Pesosu dışında emsal ülkeler arasında açık ara neden TL değer kaybında liderlik koltuğunda yerini kimseye bırakmıyor?
Bir zamanlar BRICS ülkelerinden hemen sonra Türkiye’nin adı geçiyordu. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika sonrası Türkiye bu ülkelerle kıyas edilirdi. Şimdi neden kıyas bile edilemez noktaya geldik?
Daha 5 yıl önce, yani 2016 başında 1 dolar 3,0 TL ederken aynı tarihlerde 1 dolar 4 Brezilya Reali ediyordu. Ama 2016 sonuna geldiğimizde artık 1 dolar 3,50 TL’den işlem görürken 1 dolar 3,25 Brezilya Reali ediyordu.
2016 yılında ne oldu da TL değer kaybının fitili ateşlendi?
A-) İlk farklılaşma hareketi Mayıs 2016’da yaşandı. Türkiye yüzde 49 oy alan Başbakanı yüzde sıfır (0) oylu Başbakan ile değişince bu durum derhal fiyatlara yansıdı. Dolar/TL derhal 2,78’den yeniden 3,0 lira sınırına geldi.
B-) 15 Temmuz FETÖ hain darbe girişimi ve hemen sonrası (21 Temmuz) ilan edilen OHAL sadece bir kaç günlük kur hareketine neden olmuş ama ardından hemen piyasalar dengeye kavuşmuştu. Nitekim 14 Temmuz günü 2,90’lardan kapanan piyasa 20 Temmuz günü 3,09’a kadar çıkmış ama ardından ağustos ortasında işlemler yeniden 2,92’lere kadar gerilemişti.
Ama ne oldu ise Ekim ayı ile başlayan ve bir daha da durmayan bir TL değer kaybı süreci yaşandı. Ağustos 2016’da 2,92’den işlem gören $/TL kuru ekim ayında 3,0 lira sınırını geçmiş ve ocak 2017’de artık 3,90 liranın da üzerine çıkmıştı.
OHAL uygulamasını sadece FETÖ ile mücadelede kullanacağını ilan eden Cumhurbaşkanı ve Başbakan’a rağmen, maalesef uygulamada OHAL her alanda baskı aracı haline dönmüş ve ilk olarak TL’yi vurur olmuştu.
2017 Cumhurbaşkanı Sistemi Referandumu ve ardından gelen Cumhurbaşkanı-Merkez Bankası çatışması adeta TL’yi erittikçe eritti.
Mesela 2018 Şubat ayında 6,80 seviyesinden işlem gören Dolar/TL, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trabzon’da yaptığı konuşma sonrası 7,2’ye kadar tırmanış gösterdi."