Türkiye olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki müslümanlar dini vecibelerini kurbanlarını keserek yerine getirecek. Ancak bugün en çok merak edilen konuların başında vekalet yoluyla kurban kesmek yer alıyor. Peki Vekalet yoluyla kurban kesmek nedir? Vekalet nasıl, kimlere verilir?
Vekalet sözlük olarak "Korumak, kifayet, sorumluluğunu yüklenmek, itimat, gözetmek, teslim, işi birisine vermek" anlamına gelir. Istılahta ise bir kimsenin bizzat kendisinin de yapabileceği bir işi yapması için bir başkasını yetkili kılmasıdır. Mecelle de ise Bir kimsenin işini başkasına tevdi etmesi ya da bir işye kendi yerine ikame etmesi şeklinde tarif edilir.
Vekalet İslamın caiz gördüğü bir akittir. Bu akdin sahihliği kitap, sünnet ve icma ile sabittir.
Kurban vekaleti de caiz görülen vekalet türlerindendir.
Kişi, kurbanını bizzat kesebileceği gibi vekâlet yoluyla başkasına da kestirebilir.
Zira kurban, hac ve zekât gibi mal ile yapılan bir ibadettir; mal ile yapılan ibadetlerde ise vekâlet caizdir
Nitekim Hz. Ali (r.a.)’nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Resûlullah (s.a.s.), develer kesilirken başında durmamı, derilerini ve sırtlarındaki çullarını paylaştırmamı emretti ve onlardan herhangi bir şeyi kasap ücreti olarak vermeyi bana yasakladı ve ‘kasap ücretini biz kendimiz veririz’ buyurdu.
Vekalet, sözlü veya yazılı olarak ya da telefon, internet, faks ve benzeri iletişim araçları vasıtasıyla verilebilir.
Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre kurban vekaleti...
Vekil tayin edilen kişi veya kurum aldığı vekâleti gereği gibi yerine getirmelidir. Kurbanda önemli olan, kişinin niyetinin Allah için olması ve vekâleten kendisi adına kurbanın kesilmesidir.
Dolayısıyla kurbanın yurt içinde başka bir ilde ya da yurt dışında kesilmesinde sakınca bulunmamaktadır.
Kurban fiyatlarının kesilen ülkeye göre az veya çok olması bu durumu değiştirmez. Ancak yaşadığı yerde muhtaç ve fakirler varsa kişinin, kurbanını orada kesip dağıtması daha uygun olur. Çünkü kişinin yaşadığı yerdeki fakirlerin ve komşuların onun üzerinde hakları vardır.
Kurban kesmesini bilmeyenin, başkasına kestirirken, (Allah rızası için bayram kurbanımı kesmeye seni vekil ettim) demesi ve kalben de niyet etmesi gerekir.
Eğer kurbanı da başkasına aldıracaksa, kurbanı alacak kimse de, kesmeyi bilmediği için başkasına kestirecekse, (Allah rızası için bayram kurbanımı almaya, aldırmaya, kesmeye ve kestirmeye seni umumi vekil ettim) der.
Bir kimse, kendisine kurban kesmesi vacib olmasa da, vekil vacib diye kesse, kurban yine sahih olur. Adak hayvanı, akika veya nafile kurban, yanlışlıkla vacib diye kesilse mahzuru olmaz.
Kurbanını bizzat kesemeyecek olan kimselerin vekalet vermeleri gerekir.
Kurban kesileceği yere eziyet verilmeden götürülür. Hayvanın yüzü ve ayakları kıbleye gelecek şekilde sol tarafı üzerine yatırılır. Sağ arka ayağı serbest bırakılarak, diğer üçü bağlanır ve kıbleye karşı durularak şu âyetler kurban sahibi veya vekili tarafından okunur:
Okunuşu: “İnnî veccehtu vechiye lillezî fataras semâvâti vel arda hanîfen ve mâ ene minel muşrikîn.”
Anlamı: “Ben hanîf olarak, yüzümü gökleri ve yeri yoktan yaratan Allah’a çevirdim ve ben müşriklerden değilim.”
(el-En’âm, 79)