Kariyer kaygısı ve Varoluşsal anlamlılık

Üniversite sınavlarına hazırlanan genç bir kardeşimizle konuşuyordum. Kendisi hem zeki hem sosyal hem de idealist bir kişiliğe sahipti. Hangi mesleği seçeceği konusunda kararsızdı ve bu durum onu ziyadesiyle yıpratıyordu. Kaygıları ise maddi gerekçelerle değil idealist bir genç olduğundan dinime, memleketime ve insanlığa nasıl daha faydalı olabilirim kaygısıydı. Kendisini uzun uzun dinledim. Dinledikten sonra kendisine, bizi yıpratan sebeplerin ve dert ettiğimiz şeylerin daha çok içimizdeki imgeler olduğunu yeniden müşahade ettim.

Bu genç kardeşimize tevekkül etmeyi yani elimizden geleni yaptıktan sonra Rabbimizi yaptığımız işte Vekil kılmayı ve bu bilinçle neticeye teslim olmayı tavsiye ettim. Şöyle açayım: Bir insan kendini bulduktan sonra hangi mesleği yaptığının önemi yoktur. Zira her ilmi disiplin kişinin yaşadığı dünya’ya hizmet vermesine ve bu hayalinin hayat bulmasına katkı sağlayabilir. Hatta bazen hayat ummadığımız güzellikler çıkartır karşımıza. Bir arkadaşım tıb kazanamadığı için üzülüyordu ama ziraat fakültesini kazandı. Lakin o bölümde doktora yaptı ve ilim adamı oldu. Tıb okusaydı belki de herhangi bir doktor olacaktı.

Bazen yüksek puanla hukuk bolumunu kazandiktan sonra avukat olup, haklı olduguna inanmadiginiz insanları mahkeme odalarında savunmak zorunda kalmaktansa çok daha düşük puanlarla Hitit Dili ve Edebiyatı bölümünde akedemisyen olarak kalıp kadim medeniyetlere ait sırları keşfetmek daha cazip olabilir.

Liseli yıllarda derslerinde başarılı ve yine idealist bir arkadaşımız iyi bir bölümü kazanamadığına üzülmüştük. Lakin daha sonra Türkiye’nin en önemli iş adamlarından biri oldu. Şimdi hem Türkiye’de hem yurt dışında Yedi Yıldızlı otellerin sahibi durumunda. Bir insan yeter ki kimliğini kaybetmesin ve kendisi olmaya devam etsin.

Elbette ki istediğinin gerçekleşmesi için insan en üstün gayreti sarfetmeli. Lakin istediği olmayınca da şöyle bir derin nefes alıp, bakalım beni hayatta hangi süprizler bekliyor diyebilmeli. Hayatta bazı şeyler  istediği gibi olmayınca dünyası yıkılan insanlar biliyorum zira.

Gençler istedikleri bölümleri seçebilmeliler. Ne okuyacakları ile ilgili baskı olmamalı. Bir insanı istemediği bir bölümde okumaya zorlamak onu sevmediği bir insanla zorla evlendirmeye benzer. Kanımca herkes, kimi seviyorsa onunla evlenmeli ve hangi okulda okumak istiyorsa orda okumalı. Lakin hayatta hiç bir zaman herşey, insanın istediği gibi gitmez. İşte bu durumda insanın derin bir nefes alıp, bakalım hayat karşıma ne güzellikler çıkartacak diyebilmelidir.

Bu genç kardeşimiz şayet istediğim bölüm olmazsa emeklerim boşa gidecek endişesi taşıyordu. Oysa ki bu yersiz bir kaygıdır. Zira bugün ben dahi, zaman zaman gerek yazılarımda gerekse seminerlerimde. üniversiteye hazırlık dönemlerindeki bilgileri kullanıyorum. Bilgi emektir. Her zaman lazım. Onun için şu anki bilgileri de “Ben bunları ilerde kullanacağım” diye okumalı ve kısa vadeli pragmatik gerekçelerle değil  daha geniş penecereden o bilgilerin kıymetini idrak edebilmelisiniz. Bu bakış açısı genç kardeşimizi rahatlattı ve memnun ayrıldık.

İşte bunun gibi hayatta dahi bazı şeyler hayatımızda istediğimiz gibi gitmediğinde elimizden geleni yaptıktan sonra karşımıza çıkanı buruk bir kalple değil heyecanla beklemeliyiz. Kariyerinin sonuna geldiği halde keşke filanca bölümü okusaydım diye hayıflananlar biliyorum. Oysa ki bu, insanın kendisine yaptığı zulümdür. İnsan kendi haliyle ve ahvaliyle barışmalı ve ben bu şartlarda en güzel şekilde neler yapabilirim? cehdi ve gayreti sarfetmelidir.

Kimse hapishaneye mahkum olarak gelmek istemez. Lakin bazen hapishane insana öyle şeyler kazandırır ki bunu kişi tahmin bile edemez. Ben hapishane’ye lise diploması dahi olmadan gelip uzaktan üniversite hatta yüksek lisans yapanları biliyorum. Hatta bizzat şahit olmasam da hapishane şartları içinde doktora yapanları dahi duydum. Öyleyse insan, hayatındaki bazı şeyler, elinden gelen en üstün çabayı gösterdikten sonra, istediği gibi gitmeyince, içinde bulunduğu şartların ve koşulların kendisi için en güzeli olduğunu düşünmelidir.

Selam ve dua ile