TÜRKİYE’DE ÇALIŞAN YABANCI UYRUKLU İŞÇİLERE ÖDENECEK ASGARİ ÜCRETLER

           Ülkemizde, Türk vatandaşı olmayan yabancıların çalıştırılmasıyla ve yabancılara ödenecek ücretlerle ilgili düzenlemeler kanunlarla belirlenmiştir. Yabancılar tarafından ülkemizde en fazla tercih edilen ve ağırlıklı olarak çalışılan sektörler ev hizmetleri, tekstil, turizm, hizmet ve eğitim başta gelmektedir. Türkiye’de yaklaşık 1 milyon kişi (Suriyeli göçmenler hariç) çalışma izni alarak işgücü piyasasında bulunmaktadır. Buna mükabil Türkiye’de çalışacak yabancılara verilecek ücretler 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri hakkında Kanunun uygulama yönetmeliğinin 13.maddesi uyarınca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan İzin Değerlendirme Kriterleri ile belirlenmiştir.

                Bakanlığın yayınlamış olduğu kriterlere göre İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, çalışmaya başlayacağı yılda yürürlükte bulunan asgari ücret baz alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretler aşağıdaki gibi olacaktır.

• Üst düzey yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı (2.943,00 x 6,5=19.129,50)
• Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı (2.943,00 x 4=11.772,00)
• Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar, öğretmenler ile psikolog, fizyoterapist, müzisyen ve sahne sanatçısı unvanlarında çalışacak yabancılar için asgari ücretin 3 katı (2.943,00 x 3=8.829,00)
• Yukarıda sayılanlar dışındaki diğer mesleklerde ( Satış elemanı, pazarlama-ihracat görevlisi gibi görevler ) çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı (2.943,00 x 1,5=4.414,50)
• Turizm-Animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri ünvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı (2.943,00 x 2=5.886,00)
• Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret ödenmesi zorunludur.

ÇALIŞMA İZNİ KRİTERLERİ UYGULANMAYACAK YABANCILAR

• Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar,
• En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar,
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı yabancılar,
• Türk ve akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• İnsani mülahazalar çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• İnsan ticareti mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş olan yabancılar.

Yukarıda sayılan kişiler yabancıların çalışma izinleri hakkında kanunun uygulama yönetmelik hükümlerine göre çalışma izni değerlendirme kriterlerine tabi değil fakat çalışma izni alma zorunlulukları bulunmaktadır. Yani bu kişilerin çalışması neticesinde verilecek ücretler yukarıda sayılan ücretlerden değil en az asgari ücret olmak üzere serbest şekilde belirlenecek ücret üzerinden ödenebilir.

ÇALIŞMA İZNİ OLMADAN ÇALIŞAN YABANCILARA VE İŞVERENLERE UYGULANACAK CEZALAR

Çalışma izni olmadan işçi çalıştıran işverenlere verilecek ceza tutarları 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 23.maddesiyle düzenlenmiştir. Buna göre çalışma izni olmadan yabancı çalıştıran işverene veya işveren vekiline her bir yabancı için 10.812,00 TL idari para cezası uygulanır.Çalışma izni olmaksızın çalışan yabancı işçinin kendisine ise 4.323,00 TL idari para cezası uygulanır.