Edirne’nin eski yerleşim yerlerinden Kaleiçi'ndeki Dilaverbey Mahallesi'nde, haznesinin büyük kısmı yıkılan çeşme görenleri hayrete düşürüyor.
1909 yılında yaptırılan Manyas Karakol Sokak’taki, Meşalecibaşı Çeşmesi’nden bugüne sadece ön cephesi kaldı.
Yaptıranın bilinmediği, mülkiyeti Edirne Belediyesi’ne ait çeşme üzerine inşa edilen apartmanlar nedeniyle plansız yapılaşmaya adeta eşsiz bir örnek.
Tarihi 112 yıllık çeşmenin restorasyon yapılmaması halinde, zaman içerisinde yok olacağı belirtiliyor.
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç, “Edirne’de gerçekten böyle garip görüntüleri görmek mümkün. Görmüş olduğunuz bu çeşme genellikle halk arasında ‘Manyas’ veya ‘Karakol’ çeşmesi olarak bilinen bir çeşme.
Esasında ismi ‘Meşalecibaşı Çeşmesi’. Burası 1909 tarihli bir çeşme. Üzerindeki yıldızdan da bu sürece ait olduğunu anlamak mümkün. İlginç olan, bir mimari plan içerisinde çeşmenin kalması. Genellikle bu tip bir tarihi mirasın korunması gerekirken, çok enteresan bir düzenleme yapılmış. Edirne için şaşırtıcı olmayan bir durum. Çünkü Edirne’de bu tip olaylara çok sık rastlamak mümkün” dedi.
Prof. Dr. Beksaç, “Çok yakın tarihe kadar çeşmelerle ilgili fazla çalışma yapılmadı. Bu da Edirne’nin sahipsizliğinin güzel örneklerinden birisi aslında. Bu çok erken bir dönem yapı olayı ve aslında bir katliam. Çeşmeden kala kala geriye ayna taşı ve cephesi kalmış. Arkadaki su haznesi ve diğer bölümleri yok olmuş durumda. Böyle garip bir izin verilerek bina yapılmış. Esasında bunun korunması ve planın daha farklı olması gerekirdi ama bu yapının yapıldığı süreç için Edirne’de çok sık rastladığımız bir süreç var. İnşallah bundan sonraki süreçte böyle şeylerle karşılaşmayız ama bu Edirne tarihinde karşımıza çıkan korumanın en büyük katliamlarından birisi” diye konuştu.
Yüksekliği 2,15 metre, genişliği 2,65 metre olan çeşme, iki yanına yapılan apartmanların arasında sıkışmış durumda. Çeşmenin tacında iki adet tepelik palmete benzer şekilde dilimli yapraklardan oluşan tac dikkat çekerken, kitabesinin iki yanında birer gülbezek, üstünde ise ayyıldız motifi yer alıyor. Çeşmenin önünde ufak ölçekli su yalağı da bulunuyor. Edirne’nin çeşmelerine göre farklı cephe yapısıyla da dikkat çeken Meşalecibaşı Çeşmesi, Manyas Karakol Sokak’a bakan tek cephesiyle adeta yok olmayı bekliyor.