GENÇ GİRİŞİMCİ KAZANÇ İSTİSNASINDAN FAYDALANIRKEN İŞİ TERK EDEN KİŞİ TEKRAR MÜKELLEFİYET TESİSİNDE İSTİSNADAN FAYDALANMAYA DEVAM EDEBİLİR Mİ?

Genç girişimci kazanç istisnasından faydalanmak için Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Aslında yazımın konusu, bu istisnadan faydalanma şartlarından ziyade, istisnadan faydalanırken mükellefiyetine terk vermek durumunda olan kişilerin aynı faaliyet nedeniyle belirli bir süre sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmesi durumunda istisnadan faydalanmaya devam edip etmeyeceği ile ilgili. Fakat, konu bütünlüğü açısından istisnadan faydalanma şartlarından kısaca bahsetmek istiyorum.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Genç girişimcilerde kazanç istisnası" başlıklı Mükerrer 20 nci maddesinde; ''Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesnadır. Ayrıca bu istisnadan faydalanan kişiler 1 yıl boyunca Bağ-kur primi ödemeyeceklerdir.

1. İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması,

2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.),

3. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması,

4. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması,

5. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması.

İstisnadan faydalanmak için gerekli şartlar yukarıdaki gibidir. Şimdi, asıl konumuz kişinin istisnadan faydalandığı sırada mükellefiyeti terk etmek durumunda kalması, terk ettikten bir müddet sonra tekrar mükellefiyet tesis ettirmesi bu istisnadan faydalanmaya devam edip edemeyeceğidir. Bununla ilgili karşılaştığım sorular oldu ve ısrarla mevzuat boşluğu olabileceği cihetiyle bu durumdaki kişilerin yeniden istisnadan faydalanmaya devam etmek için aşırı ısrarlı halleriyle karşılaştım. Kanun maddesi bu tür durumda istisnadan faydalanılmayacağını açıkça belirtmiş olduğu halde yine de idareye de gelen sorular üzerine, Gelir İdaresi Başkanlığı konuyla ilgili birçok özelge yayımlayarak yeniden mükellefiyetin tesisinde ilk defa işe başlamış olma şartının ihlal edilmiş sayılacağından, istisnadan faydalanmaya devam edilemeyeceğini belirtmiştir. Konuyla ilgili en son İzmir Vergi Dairesi’nin 01.09.2022 tarihinde vermiş olduğu özelgeyi istifadenize sunuyorum.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Üçkapılar Vergi Dairesi Müdürlüğü yetki alanı sınırları içerisinde 13.02.2017 tarihinde başladığınız avukatlık faaliyetini 07.07.2017 tarihinde sonlandırdığınızı, 08.09.2017 tarihinde ise aynı faaliyet nedeniyle İlimiz Bornova Vergi Dairesi Müdürlüğünde mükellefiyet tesis ettirdiğinizi belirterek, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 20 nci maddesi ile hüküm altına alınan genç girişimcilerde kazanç istisnasından yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

           Konu ile ilgili olarak yayımlanan 292 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "İstisna Uygulaması" başlıklı 4 üncü maddesinde

           (2) İstisna şartlarını sağlayan mükelleflerce daha sonra herhangi bir nedenle faaliyetin terk edilmesi durumunda, terk tarihine kadar elde edilen kazançlar dolayısıyla istisnadan yararlanılır. Faaliyet terk edildikten sonra istisna kapsamındaki söz konusu faaliyetlere tekrar başlanılması halinde ise adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunması şartı ihlal edilmiş sayılacağından bu istisnadan yararlanılamaz.

           Örnek 5: Bayan (F), 21/5/2016 tarihinde mimarlık faaliyetine başlamış olup istisna şartlarının tamamını taşımaktadır. Bayan (F), bu faaliyetini 3/3/2017 tarihinde terk etmiş, 2/2/2018 tarihinde anılan faaliyetine yeniden başlamıştır.

Buna göre; Bayan (F), 2016 ve 2017 yıllarında elde ettiği kazancı dolayısıyla istisnadan yararlanacak ancak, 2/2/2018 tarihinde yeniden işe başladığı faaliyeti için ilk defa işe başlama şartını ihlal etmesi nedeniyle, 2018 ve izleyen yıllar için söz konusu istisnadan yararlanamayacaktır.

... " açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu itibarla, 13.02.2017-07.07.2017 tarihleri arasında yürüttüğünüz faaliyet nedeniyle, anılan maddede yer alan şartları da taşımanız kaydıyla, genç girişimcilere sağlanan kazanç istisnasından faydalanmanız mümkün bulunmakta olup; 08.09.2017 tarihinden itibaren tekrar tesis ettirdiğiniz mükellefiyet dolayısıyla söz konusu istisnadan yararlanmanız mümkün bulunmamaktadır.