Çocuklarda düz tabanlık nedir? Nasıl önlemler alınabilir?

Latincede Pes planus olarak bilinen halk arasındaki değimi ile düztabanlık ayağın uzunlama arkının azalması ya da tümüyle ortadan kalkmasıdır.
Bilhassa bebeklerimizin ayak tabanlarında çukurluk göremeyince düztaban olacağından ilerde yürüme bozukluğu çıkacağından spor yapmakta zorlanacağından hatta askerlik ya da polislik gibi mesleklere alınmayacağından kaygı duyarız.
Aileler düztabanlığı ya hiç önemsenmemekte, ya da gereğinden fazla büyütmektedir. Hiç önemsememenin sakıncası erken devrede cerrahi tedavi ile müdahale şansının azalması demektir ki bu da ileri yaşlara ulaşması ve çocuğun sakat olmasına yol açabilir.
Gereğinden fazla büyütmek de kendiliğinden iyileşebilecek düz tabanlıkların yaz-kış ve gece-gündüz çocuğa ortopedik ayakkabı giydirme eziyetine dönüşmesine neden olacaktır.
Henüz  yürümeye başlamamış çocuklarda ayak tabanındaki yağ dokusu çocuğun ayak tabanına düz bir görünüm verir. Bu da görenleri yanıltabilir. Çnkü çocuk yürümeye başladığında bu yağ dokusu eriyecek ve taban kavisi ortaya çıkacaktır.
 Bu tür ayaklar için herhangi bir tedavi gerektirmez. Çünkü tüm bebekler düztaban olarak doğarlar ve yaşamın ilk üç yılında bunu sürdürürler.

Gerçek düztabanlıklar ise iki çeşit olur: sert düztabanlık, esnek düztabanlık.
Sert düztabanlık, çocuk doğduğu anda fark edilir. Ayak tabanı esnek değildir eğilip bükülemez, ayak kavsi yoktu, ayak tabanı kayık gibidir. Bu gibi durumlarda ayak kemiklerinde doğuştan yapışıklık veya çıkık lar söz konusudur. Bu ayakların kendiliğinden iyileşmesi söz konusu değildir. Mümkünse doğar doğmaz ya da fark edildiği ilk andan itibaren alçılama ve daha sonra düzeltici ameliyatlara başlanmalıdır.
Esnek düztabanlık çocuk yürümeye başladığında fark edilir. Düztabanlığın bu tipinde çocuk basmadığı zaman ayak kavsi vardır, taban düz değildir, bastığı zaman ise düzleşir, ayak iç tarafındaki kavis çöker. Elimizle ayak tabanına şekil verebiliriz, başparmağı geriye doğru büktüğümüzde ayakta taban kavsi oluşur. Burada ayak kemiklerinde anormallikler yoktur. Ancak oturur durumda veya parmak uçlarına basıldığında çukurluk fark edilebilir. Ağırlık bindiğinde ayağın çukurluğunun çökmesi tüm eklem ve bağlarda gözlenen gevşeklik nedeniyle olmaktadır. Bebeklerin ayak tabanındaki yağ dokusu ve hızlı büyüme bu çökmeyi kolaylaştıran etmenlerdir.
Esnek düztabanlık için tedavi gerekip gerekmediği tartışmalıdır. Geçmişte ayak arkının gelişimi sürecinde ayak şekilleninceye kadar,  uygun ayakkabılarla korumayı öneren görüşler varsa da günümüzde bu terk edilmiştir. Günümüzde bulgu vermeyen esnek düztabanlar  tedavi gerekmez, tedavi isteği genellikle ilerde bunun bir sakatlık olacağını düşünen anne babalardan gelir. Oysa tedavide kullanılan düzeltici ayakkabılar çoğu kez etkisiz, rahatsız edici, masraflı ve kullanan çocuğun gururunu zedeleyici ve kendine güvenini azaltıcı etki yaratır.