Hekime hürmet hikmettir

Doktora hürmet hikmetli bir davranıştır  

Zira bu hürmet, bilgiye hürmetin neticesidir. 

Zaten tıp kelimesinin kökeninde, bilmek ve anlamak manası yatar.  

Nitekim hekim kelimesi de, hikmet sahibi, bilge olan kimse anlamındadır.

Bir konuda hüküm verebilme liyakatine ve ruhsatına sahip kimseye hekim, sahip olduğu bilgiye hikmet denir.  

Kur’an’da bu kavram bilme ve anlama yeteneği anlamıda geçer. Mesela “Ona - Yahyâ’ya- çocuk iken hüküm verdik” (Meryem 19/12) âyetinde geçen hüküm “bilme ve anlama” mânasında hikmet demektir. 

Hekim ve hikmet kavramlarının vücut verdiği semantik alan bize kelimenin “sakındırmak, engellemek, alıkoymak, sağlamlaştırmak" gibi anlamlarını da karşımıza çıkarır. Nitekim, tıp hekimi, insanları hasta olmaktan sakındıran ve yine onların sıhhatleri ile ilgili isabetli hükümler verebilen demektir.   

Bir kimsenin daha sağlıklı yaşamasına sebep olduğu veya hasta ise sıhhatini sağlamlaştırdığı için bu kimselere hekim denir. 

Doktor kelimesi ise Latince, 'docēre' kelimesinden gelmektedir ve anlamı öğretmektir. Akademik olarak bir üniversitede ders veren kimseye bu  ünvan verildiği gibi tıp  alanında da, insanlara sağlıklarıyla ilgili yol gösteren, rehberlik yapan kimselere de doktor denmektedir. 

Bu bağlamda hekim kelimesi ile doktor kelimesi farklı dillerde de olsa aynı anlamdadır. Lakin hekim kelimesinde daha bir derinlik vardır. Zira hekim kelimesinin, hüküm verebilme gibi bir anlamı vardır.  

Bu kelimenin daha derin bir mana ihtiva etmesi, belki de, tıp ilminin kurucu isminin bugün dünyada Avicenna olarak bilinen İbn-i Sina’nın (980-1037) müslüman olmasından kaynaklanıyordur. 

Ne ki, doktor kelimesini de hafife almamak gerekir. Zira onun anlamı da, öğretmek demektir. Her doktor aynı zamanda bir öğretmendir.  

Mevhum-u muhalifiyle, öğretmenler de bir nevi hayat doktorudur.  

Kur’an, hayat kitabı olduğu için aynı zamanda hikmet kitabıdır. Kur’an’da, kitap ve hikmet kelimeleri beraber geçer. (bknz. 2:129, 2:151, 2:231, 3:48) 

Resîd Rizâ hikmet kelimesini, insan iradesini, faydalı amele sevkeden doğru bilgi şeklinde tanımlar. Dolayısıyla hikmet kelimesi ile şifa kelimesi arasında, etimolojik değil ama anlamsal bir ilişki vardır. Zira bilgi’nin iyileştiren bir tarafı vardır.  Doktorlar’ın en mühim sorumluluğu halka, tıbbi konularda doğru bilgi vermeleridir.  

İşte hekimler, bu güzel sorumluluğu ifa ederler. 

Şair ne güzel der: 

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi 

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi 

O halde, hekimlere sahip çıkmak bir cemiyetin hayatına hürmet etmek demektir. Onlar, bir  toplumda saygıyı en fazla hak edenlerdir. 

Özellikle Türkiye'de hekimlere saygı duymak, emeğe saygı duymak anlamına gelir. Milyonlarca gencin içinden sıyrılıp fakülteyi kazanmak sonra yaklaşık on sene dirsek çürütmek, TUS adı altındaki sınavı geçmek emeğe saygıyı zorunlu kılar. 

Bir siyasi lidere yakışan, hekimlere ziyadesiye hak ettikleri bu değeri vermesidir. 

Özellikle bu süreçte, sağlık emekçilerine yönelik tahfif edici sözler, sadece hekimleri değil onlara sağlığını hatta canını emanet eden halkımızı da rencide eder. 

 Selam ve dua ile